Ondokuz Mayıs Ãœniversitesi (OMÃœ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Ãœyesi Prof. Giresun yöresindeki mantar zehirlenmelerinin yaklaşık yüzde 95’inden sorumludur.
OMÃœ’den yapılan yazılı açıklamaya göre Prof. Dr. PekÅŸen, ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde ülkede mantar zehirlenmelerinin yaygın olduÄŸuna dikkat çekti.
En çok İstanbul, Bolu, Kastamonu ve Giresun bölgelerinde görülmektedir.
Karadeniz’in bol yağış alan, farklı bitki örtüsüne sahip bir bölge olduÄŸuna ve mantar çeÅŸitliliÄŸinin bol olduÄŸuna iÅŸaret eden PekÅŸen, “Zehirli mantar kümesi çok büyük olmasa da ölümle sonuçlanabilecek zehirlenme olayları meydana gelebilir. bilinçsizce mantar toplayan kiÅŸilerde görülür.Zehirlenme denilince akla gelir.Mantar her açıdan bizim için büyük önem taşır.Bu zengin kaynaklar bize mineral, protein ve selenyum saÄŸlamakla kalmaz, aynı zamanda ihracat yaparak da önemli bir gelir elde etme potansiyeline sahiptir. Bir küme mantar türü toplanıp yurt dışına ihraç ediliyor. Maalesef medyada zehirlenme olayları oldukça fazla. “Gündem olduÄŸu için insanlarda mantar korkusu var. Bu dehÅŸeti önlemenin en etkili yolu ise mantarın çok yeterli bir ÅŸekilde tanıtılmasından geçiyor.” ifadelerini kullandı.
Doğada bulunan mantarların bilinçli kişilerce toplanması gerektiğini vurgulayan Pekşen, şöyle devam etti:
“Farkında olmadan mantar toplayan bireyler yenilebilir ve yenmeyen mantarları aynı anda toplayabiliyor. Hafif zehirlenmeler de yaÅŸayabiliyoruz ama ölümle sonuçlanan zehirlenmelerle de sıklıkla karşılaÅŸabiliyoruz. Ä°nsanlar zehirli olup olmadığını kendi formülleriyle çözmeye çalışıyor. Bu da çok yanlış bir uygulamadır.Bazı yanlış anlaşılmalar vardır.ÖrneÄŸin ‘Böceklerin yediÄŸi mantar zehirsizdir’. Biz insanlar ve onların metabolizmaları farklıdır.Dolayısıyla böyle bir durum söz konusu deÄŸildir.’Bazı mantarların kaynatılıp süzüldüklerinde zehirli bir etkisi yoktur.’ Ancak bu her mantar için geçerli deÄŸil.Bu yüzden gözden kaçırmadan dikkatli ve bilinçli olmalıyız.Mantarlara karşı bir farkındalık oluÅŸturulmalıdır.Aksi takdirde bilinçsizce hareket etmek son derece kötü sonuçlar doÄŸurabilir.Bu yüzden biz mantarcıların bir sözü vardır, “mantarların hepsi yenir, ancak bazıları yenilebilir. sadece bir kez yenir.” Bilinen bazı hatalara dikkat etmek bu noktada önemlidir.”
Normal mantarların yanında büyür
Türkiye’de mantar zehirlenmelerinden kaynaklanan ölümlerin büyük bir kısmından “köygöçren” mantarının sorumlu olduÄŸunu belirten PekÅŸen, ÅŸunları kaydetti:
“Ãœlkemizde en bol bulunan zehirli mantarlardan biridir. En çok Ä°stanbul, Bolu, Kastamonu ve Giresun yörelerinde görülür. Amanita Phalloides köy-cinsi olarak bilinir. Zehirlenmelerin yaklaşık yüzde 95’inden sorumludur. Bu zehirlenme olayları hafife alınmamalıdır.
Ondokuz Mayıs Ãœniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne geçen yıl çok sayıda mantar zehirlenmesi vakası geldi. Mantar zehirlenmelerinde iki tür belirti vardır. Erken ve geç belirtiler. Erken belirtilerde mide bulantısı, kusma, uyuÅŸukluk gibi bazı yan etkiler görülür. Erken olduÄŸu için çabuk tedavi edilebilir ama bizi korkutan geç belirtilerdir. Geç belirtide yendikten sonra yine bazı etkiler görülür ama vücut geç tepki verdiÄŸi için karaciÄŸer ve böbrek yetmezliÄŸi gibi olaylar söz konusu olabilir. Bu noktada hangi tür mantarın yendiÄŸinin bilinmesi ve en yakın saÄŸlık kuruluÅŸuna gidilmesi büyük önem taşıyor.
Gösterişli bir mantar olan Köygöçren, yenilebilir bir mantarın yanında yetişebilir. Onu ayırt edebilmek için dikkat edilmesi gereken bazı özellikler vardır. Mantarın üst yapısı zeytin yeşili renktedir. Ancak alt kısım beyazdır. Ayrıca zehirli mantarların bir diğer özelliği de kök kısımlarımda yumurta benzeri bir kısım olması ve bu yumurtanın da göçebe mantarın kök kısmında bulunmasıdır.
